Dunning-Kruger etkisi nedir?

Bugün hepimizin kıl olduğu özellikle benim kıl olduğum bir insan türünden bahsedeceğim.  Kendini Yazılımcı, Tasarımcı, Pazarlama Uzmanı, Astrolog ve bir çok şey olarak tanıtıp hiçbir bilgisi deneyemi olmayan insanlar vardır etrafınızda.  Bu tür bir kişiye "Dunning-Kruger etkisi" denir. Dunning-Kruger etkisi, bir kişinin belirli bir konuda ne kadar bilgisiz olduğunu anlayamaması ve dolayısıyla kendi beceri seviyesini yanlış şekilde değerlendirmesidir. Bu durumda, arkadaşınız gerçekte uzman olmadığı halde kendini uzman gibi görmektedir.

Dunning-Kruger etkisi nedir?

Dunning-Kruger etkisi, sosyal psikologlar David Dunning ve Justin Kruger tarafından 1999 yılında yapılan bir araştırma sonucunda keşfedilmiştir. Bu etki, bir kişinin yeteneklerini veya bilgisini yanlış şekilde değerlendirmesi durumunu ifade eder. Özellikle, bu kişiler kendi bilgisizliklerini anlayamazlar ve bu nedenle yeteneklerini abartarak kendilerini daha yetkin gösterme eğilimindedirler.

Dunning-Kruger etkisi genellikle dört aşamalı bir süreç olarak tanımlanır:

1. Bilgisizlik Aşaması: Birey, belirli bir konuda bilgisizdir ancak bunun farkında değildir. Bu nedenle, kendi yeteneklerini yanlış bir şekilde değerlendirir ve kendine güvenir.

2. Bilgi Edinme Aşaması: Kişi, biraz bilgi edinmeye başlar ve kendi bilgisizliğinin farkına varır. Bu aşamada, özgüveni düşebilir çünkü artık konunun ne kadar karmaşık olduğunu ve ne kadar az bildiğini anlamıştır.

3. Uzmanlık Aşaması: Kişi, daha fazla bilgi edinir ve uzmanlık seviyesine doğru ilerler. Ancak, bu aşamada, kişi kendisini hâlâ daha az bilgi sahibi insanlarla karşılaştırmak suretiyle hafife alabilir ve gerçek yeteneklerini abartabilir.

4. Bilgelik Aşaması: Son olarak, birey gerçekçi bir şekilde kendi yeteneklerini değerlendirebilir ve diğer insanların da ne kadar bilgiye sahip olduğunu takdir eder. Bu aşamada, kişi kendini ve başkalarını daha objektif bir şekilde görebilir.

Dunning-Kruger etkisi, özellikle bir konuda deneyimsiz olan ve bu konuda fazla özgüven sahibi olan bireylerde sıkça görülür. Bu etki, insanların bilgi ve beceri düzeylerini daha doğru bir şekilde değerlendirmelerine yardımcı olmak için önemli bir kavramdır.